💠 2- رویت هلال یا محاسبات عددی؟!

🌒 در تقویم قمری هر ماه را معادل یک دور چرخیدن کره ماه به دور زمین در نظر می گیرند که ٢٩روز و ١٢ساعت و ۴۴دقیقه طول میکشد.
✅نمیتوان نیمی از یک روز را از یک ماه و نیم دیگر را از ماه بعد درنظر گرفت لذا ماه های قمری را ٢٩یا٣٠روز فرض میکنند.

⁉️اما هر ماه در تقویم قمری چند روز است؟
✅در این باره ٢نوع قرارداد شده است:

1️⃣هلالی:
آغاز و پایان ماه با رویت هلال است: در هر شبی که ماه دیده شود فردای آن را اول ماه نو در نظر می گیرند و اگر هلال رؤیت نشد آن ماه٣٠روزه است.

2️⃣ عددی:
ماه های قمری را یکی در میان ٢٩و٣٠روزه در نظر می گیرند: مثلا ماه محرم همیشه ٣٠روزه و صفر دائما ٢٩روزه فرض می شود و ماه شعبان همیشه ٢٩روزه و ماه رمضان دائما ٣٠روزه است.
📌جداولی(زیج) در این باره نیز وجود دارد. (ن.ک.نقد ابوریحان بیرونی)

📣 انسان برای کارهای روزمره از هر تقویمی می تواند استفاده کند؛ اما برای وظایف شرعی باید ببیند خداوندچه چیزی را معیار قرارداده است.

⭕️ در بین احادیث:

➖تعدادی از روایات مبنای عددی را معیار دانسته و فرموده اند ماه رمضان همیشه٣٠روزه است و هیچگاه کمتر از آن نمی شود.

➖در مقابل دسته ای از روایات فرموده اند ماه قمری با رویت هلال ثابت می شود و ماه رمضان نیز همانند سایر ماه های سال ممکن است ٢٩یا٣٠روزه باشد.

✅ پیداکردن نظر حقیقی اهل بیت(ع) از میان این تعارض نیازمند تفقه و بررسی کامل است که در یک پیام ممکن نیست، اما با این حال توجه به نکات زیر مفید است:

1️⃣گاهی شیعیان ٢حدیث معارض را بر امام عرضه میکردند و آن حضرت حدیث معتبر را معین می‌نمودند. در بسیاری از موارد هم ائمه(ع) ضابطه کلی برای رفع تعارض را بیان می‌کردند(مثل موافقت با ظاهر قرآن) و خود شیعیان موظف بودند بر اساس آن، عمل کنند.

2️⃣اکثر فقهای شیعه بر این باورند که باید به روایاتی عمل کرد که میفرماید ماه رمضان ممکن است ٢٩روزه باشد و معیار آغاز ماه قمری را رویت هلال میدانند.

3️⃣قصد نداریم به تفصیل وارد بررسی دلایل عمل به روایات رؤیت و کنار گذاشتن مبنای عددی شویم ولی تنها به جهت آشنایی اجمالی، فهرستی از برخی ادله را اشاره میکنیم:

🔸 ضعف منبع و طریق اخباری که دلالت بر ٣٠روزه بودن ماه رمضان می کنند.
📌شیخ طوسی بعد از ذکر تعدادی از این روایات که از حذیفه بن منصور نقل شده،می فرماید:
عمل به این حدیث از جهات متعددی صحیح نیست:

١- متن این حدیث در هیچ یک از اصول مصنفه نیامده ، بلکه جزء اخبار شاذ آمده است.
٢- کتاب حذیفه که کتابی معروف و مشهور است عاری از این خبر است و اگر این حدیث صحیح می بود حتماً در آن کتاب می آمد.
٣-الفاظ این خبر گوناگون و معانی آن مضطرب است.  یکبار این حدیث را از معاذ بن کثیر و او از امام صادق علیه السلام نقل می کند، یک مرتبه خودش مستقیما از امام صادق علیه السلام نقل می کند و در مرتبه دیگر خودش بدان فتوا می دهد بدون این که مستند به کسی کند.
۴- از همه ی این موارد صرف نظر کنیم این خبر واحد توان معارضه با ظواهر قرآن و اخبار متواتره ای که رویت را ملاک می دانند ، ندارد.

📚 تهذیب۴ص١۶٩
🔸 سیره مسلمانان صدراسلام و سنت پیامبر(ص) بر استهلال مویّد روایات رؤیت است

🔸احادیثی که ماه رمضان را گاهی٢٩روزه و گاهی٣٠روزه می دانند مستفیضه است(یعنی از راویان متعدد و متنوعی نقل شده که از فقیهان اصحاب ائمه هم در میان آنها هستند) برخلاف اخبار عدد که غالبا از طریق حذیفه بن منصور است(و در کتاب او هم موجود نبوده)
📌 ن.ک.کلام شیخ مفید

🔸 موافقت احادیث رویت هلال با ظاهر قرآن که می فرماید:(از تو درباره هلال های ماه می پرسند، بگو: آنها وسیله تعیین اوقات برای مردم و[تعیین زمان] حج است)
📌 ن.ک کلام شیخ طوسی

🔸 هم چنین برخی فقها مثل علامه مجلسی بعید ندانسته اند که روایات دال بر٣٠روزه بودن ماه رمضان موافق اخبار اهل سنت و تقیه ای باشد، هرچند با اقوالشان موافق نباشد.

🔸 روایات رویت و نقصان ماه رمضان را نمیتوان تقیه ای دانست؛ چراکه درضمن برخی از آنها بعضی ازمبانی اهل سنت -مثل رأی و تظنی یا وجوب روزه در یوم الشک که بخشی از صحابه و اهل سنت درزمان صادقین و پیش از آن قائل بودند– صریحا نفی شده است.

🔸 برای آشنایی تفصیلی با دلیل بطلان مبنای عددی ر.ک.به کلام شیخ طوسی و علامه مجلسی و شیخ حرعاملی

✅ بر این اساس در مکتب اهل بیت(ع) مبنای آغاز ماه قمری رؤیت هلال است:
📌 از امام صادق(ع) روایت شده که در کتاب علی(ع) آمده:
🔻با رویت هلال روزه بگیرید و با دیدن آن افطارکنید و از شک و گمانه زنی بپرهیزید. اگر هم از شما مخفی ماند ماه را سی روزه به پایان برید.‌‏🔺
📚وسائل١٠ص٢۵۵

🌸ضمناً طبق نقشه رؤیت پذیری ان شاءالله یکشنبه شب رؤیت هلال ممکن خواهد بود لذا ١١فروردین بدون اختلاف روز عید فطر است؛ پیشاپیش عیدتان مبارک🌸

#احکام_کاربردی
#روش_فهم_احکام
#ادله_احکام
#رویت_هلال 2️⃣
#عیدانه

🆔@MabaniAhkam