🔹معیار شروع ماه قمری بر اساس فتوای فقها رؤیت هلال ماه جدید است.
🔹 آنچه از پیش نسبت به شروع ماه رمضان اعلام می‌شود، پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال ماه رمضان بر اساس نقشه های علمی است.
🔹 دو اختلاف مهم در فتوای فقها نسبت به شروع ماه قمری، باعث تفاوت در اعلام شروع ماه می‌شود:
1️⃣ آیا دیدن ماه با چشم مسلح هم کفایت می‌کند؟
⬅️ بسیاری از فقها از جمله آیات وحید، سیستانی و شبیری رؤیت با چشم مسلح را کافی نمی‌دانند.
❓پس با علم روز مخالفند؟
نه اینطور نیست. اتفاقا از علم روز برای پیش‌بینی امکان رؤیت استفاده می‌کنند. مسأله این است که خدای متعال از چه زمانی می‌خواهد که ما روزه بگیریم؟ ما به کمک علم نجوم می‌دانیم که در فلان ساعت، ماه متولد شده و در چه موقعیت نجومی قرار دارد؛ اما ائمه علیهم‌السلام فرموده اند وقتی ماه را دیدید روزه بگیرید:
صُمْ لِلرُّؤْيَةِ وَ أَفْطِرْ لِلرُّؤْيَة
تهذيب الأحكام،ج4، ص: 159
🔸به تعبیر ساده: خدا می‌داند که ماه متولد شده و ما با تلسکوپ آن را دیده ایم، اما می‌گوید از زمانی روزه را بر شما واجب کرده ام که با چشم عادی قابل رؤیت باشد.
پس این دسته از فقها مخالف علم روز نیستند.
❓ اما از کجا می‌گویند خداوند دیدن با چشم عادی را معیار قرار داده نه هر دیدنی؟
⬅️ پاسخ این سوال، نیازمند تسلط بر تمام جزئیات مذکور در آیات و روایات برای فهم مقصود دین و ائمه طاهرین علیهم‌السلام است.
برای آشنایی مختصر با چرایی آن، به توضیحات ذکر شده در استفتائات آیت‌الله سیستانی مراجعه کنید.
2️⃣ اگر در شهری که ساکنیم هلال ماه رؤیت نشد ولی در شهرهای دیگر دیدند، برای ما هم ماه رمضان ثابت می‌شود؟
⬅️ این مسأله نیز مورد اختلاف نظر است:
🔸 آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله شبیری: فقط شهرهای هم‌افق چنین است. هم‌افق یعنی بدانیم که اگر در شهر الف دیده شده، قطعا در شهر ب هم با چشم عادی قابل رؤیت بوده است. لذا اگر در ایران ماه رؤیت نشود ولی در افریقا یا امریکا دیده شود، ماه رمضان برای ساکنان ایران ثابت نمی‌شود.
🔸آیت‌الله وحید:تنها در شهرهایی که در اکثر شب مشترک‌اند ثابت می‌شود. لذا مثلا اگر در افریقا ببینند برای ساکنان ایران هم ثابت می‌شود ولی رؤیت در امریکا چنین اثری ندارد.
🔹چرااین اختلاف ایجاد شده است؟
⬅️ فقیه اگر متعهّد و متخصّص باشد تمام تلاش خود را می‌کند که حکم الهی را از ادلّه استنباط کند. اما سقیفه کاری کرد که تا ظهور امام‌عصر علیه‌السلام برخی جزئیات احکام به صورت شفاف به دست مؤمنین نرسیده و تشخیص قطعی آن آسان نباشد. در عین حال وظیفه مؤمنین این است که در امور شرعی مسیری را انتخاب کنند که حجت دارند و به احتمال قوی‌تری مطابق خواست خداوند است. لذا با مراجعه به فقیه اعلم به وظیفه خود عمل می‌کنند و در پیشگاه خداوند معذور خواهند بود.
پ.ن:
🔹در فایل زیر توضیحات بیشتری درباره مسائل نجومی و معیار شرعی شروع ماه قمری داده شده است.
🔹در آینده توضیحات بیشتری درباره معیار شرعی شروع ماه و برخی مسائل مطرح درجامعه، در کانال ارائه خواهد شد.
📁 : 👇